Όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις, μου έλεγε πάντα ο πατέρας μου, οπότε πριν αποφασίσεις για κάτι να έχεις δει και τις δυο πλευρές, αλλιώς δε μπορείς να ξέρεις. Εγώ πάλι νέος και ενθουσιώδης βιαζόμουνα να δω μια πρόοδο μια αλλαγή και στην νεανική μου ορμητικότητα επάνω, έκρινα κάποια πράγματα μονόπλευρα.
Αυτός ο πρόλογος έχει σχέση με τον προβληματισμό μου για την λήψη αποφάσεων και με την δημιουργία απόψεων. Πίστευε γενικά (το ευρύ κοινό) πως η παγκοσμιοποίηση είναι καλό πράγμα, για παράδειγμα. Θα φέρει σε επαφή τις κουλτούρες, θα μειώσει τα συμπτώματα του ρατσισμού, θα ενώσει όλους τους ανθρώπους κάτω από μια παγκόσμια ειρήνη. Σα παιδική ζωγραφιά από αθώο χεράκι που μόνο την αγάπη ξέρει. Κάποιοι κακόπιστοι όμως, έλεγαν πως η παγκοσμιοποίηση θα αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά των κοινωνιών και θα οδηγήσει σε εξάντληση των φυσικών πόρων της γης. Πώς όμως;
Η παγκοσμιοποίηση δεν ήταν η «διαφήμιση» που βλέπαμε με τα παιδάκια της Αφρικής να τρέχουν και να παίζουν γεμάτα ευτυχία. Η παγκοσμιοποίηση είχε ως στόχο τον έλεγχο της παγκόσμιας παραγωγής. Ότι παράχθηκε, καταχωρήθηκε ως προς την ποιότητα, τη χώρα παραγωγής και φυσικά την τιμή του. Σταδιακά οι οικονομίες των μικρών χωρών, όπως και οι μικρές παραγωγικές μονάδες εξαλείφθηκαν και ενσωματώθηκαν είτε σε πολυεθνικές, είτε σε διακρατικές οικονομικές ενώσεις. Αυτό διευκόλυνε ακόμα πιο πολύ την παγκόσμια τράπεζα και τα τραστ που τη χρηματοδοτούν, να ελέγξουν πλήρως όχι μόνο την παραγωγή αλλά την οικονομία διεθνώς. Έτσι γίνεται, κάποιες παραγωγικές δυνάμεις να παράγουν πολύ και να κερδίζουν πολύ λίγα σε αντίθεση με άλλες που παράγουν λίγο ή τίποτα και κερδίζουν πάρα πολλά.
Η ιδέα της παγκοσμιοποίησης έδειξε και την άλλη της όψη. Μια όψη που συγκεντρώνει την οικονομική ισχύ σε λίγες μικρές κοινωνικές ομάδες, αφήνοντας οικονομικά εξαρτώμενες και με πτωτική εισοδηματική τάση τις μεγάλες και πολυπληθείς. Η τιμή του ανανά για παράδειγμα δεν εξαρτάτε από την «καλή χρονιά» της παραγωγής αλλά από την τιμή του στο χρηματιστήριο. Συνεπώς το «νέο μοντέλο» της οικονομίας μπορεί να πετάει στα σκουπίδια τη μισή παραγωγή ανανά, για να μην πέσει η τιμή του (!!!) άσχετα εάν μπορεί να συμβάλει η ποσότητα αυτή ενάντια στην πείνα.
Αυτό το ιδεολόγημα, με χαρακτήρα «αποικιακού επεκτατισμού», δεν έχει νόημα εάν τα προϊόντα δεν καταλήγουν στην διεθνή αγορά. Έτσι, για παράδειγμα, ένα ακτινίδιο πάει στην Αγγλία με το αεροπλάνο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η παγκοσμιοποίηση βασίζεται στα μέσα μεταφοράς. Έτσι λοιπόν αφού όλα τα προϊόντα, στο δόγμα του καταναλωτισμού, πρέπει να μεταφερθούν όπου «χρειαστεί», καταλαβαίνει κανείς ότι δαπανώνται μεγάλα ποσά ενέργειας.
Η ειρωνεία σε αυτό το σύστημα είναι ότι επειδή η τιμή ενός προϊόντος είναι μεγαλύτερη οπουδήποτε εκτός από τον τόπο που παράγεται, παρατηρούμε σε περιοχές να έχουν έλλειψη στο προϊόν που παράγουν (!) αφού η εξαγωγή του συμφέρει πιο πολύ. Η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε λογική. Αυξάνουμε την παραγωγή, με όποιο κόστος, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς. Εδώ δημιουργείτε ένα τεράστιο πρόβλημα, η εξάντληση των φυσικών πόρων της γης. Ξοδεύουμε πολύ νερό, πολλά καύσιμα και τελικά το μοντέλο της αφθονίας και του εξωτισμού προς πάσα κατεύθυνση (παγκοσμιοποίηση), αποδεικνύεται όχι μόνο ελλειμματικό αλλά επιζήμιο.
Το θέμα είναι όμως έχοντας δει και τις δύο όψεις κανείς, τι στάση κρατάει;
Τι άποψη διαμορφώνει και ποια γνώμη σχηματίζει; Οι διαφημιστές από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι ιδιοκτήτες από τα τραστ, τα στελέχη των τραπεζών και φυσικά οι σύγχρονοι διαφωτιστές, θα βγουν και θα ζητήσουν συγγνώμη; Όχι. Θα μας χώσουν όλους στον τάφο, ελπίζοντας ως το τέλος ότι έκαναν το σωστό. Αξίζει να ακολουθούμε μια χούφτα αρχηγούς που ξέρουμε ότι κάνουν λάθος;
Νομίζω πως στην ιστορία με την Εύα το μήλο και το φίδι, έγινε σκόπιμα μια αλλαγή. Η κανονική ιστορία έχει ως εξής: Ο διάβολος (τεμπέλης και ατάλαντος) μεταμορφώθηκε σε φίδι ξεγέλασε την Εύα τις έφαγε το μήλο και ο Θεός τα πήρε και της είπε: καλά ρε σας έδωσα όλα τα καλά και εσείς ταΐζετε τα φίδια;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου